Ұнның тұтанғыштығы туралы түсінік
Ұнның жанғыштығын түсіну қауіпсіздік үшін маңызды. Ұнның құрамында көмірсулардың бір түрі болып табылатын крахмал көп. Крахмал оңай күйіп кетеді. Ұнның бөлшектері ауада болғанда, олар жайылады. Бұл үлкен беттік аумақты жасайды. Бұл ұнға ұшқын немесе жалын тисе, ол тез өртеніп кетуі мүмкін. Бұл тез күйіп кетуге немесе тіпті жарылысқа әкелуі мүмкін.
- Ұн негізінен крахмалдан жасалады.
- Крахмал - оңай жанатын көмірсулар.
- Ұнның бөлшектері ауаға таралады.
- Үлкенірек бетінің ауданы тұтануды жеңілдетеді.
- Ұшқындар немесе жалындар тез жануды тудыруы мүмкін.
- Ұн шаңы белгілі бір жағдайларда жарылысқа әкелуі мүмкін.
Ұн шаңының жарылуына әкелетін жағдайлар
Ұн шаңының жарылыстары белгілі бір жағдайларда болуы мүмкін. Жарылыс болуы үшін бұл шарттар бірге болуы керек. Мұнда бес қажетті шарт бар:
- Жанғыш шаң (ұн): Бірінші шарт – жанғыш шаңның болуы. Бұл жағдайда ұн шаң ретінде әрекет етеді. Ұн оңай жанып, тез күйіп кетуі мүмкін.
- Шаң бөлшектерінің дисперсиясы: Екінші шарт – шаң бөлшектерінің ауада таралуы. Ұнның шаңы ауаға түскенде жайылып, бұлт түзеді. Бұл бұлт ауадағы оттегімен араласуы мүмкін.
- Тотықтырғыш (оттегі): Үшінші шарт – әдетте ауада оттегі болып табылатын тотықтырғыштың болуы. Оттегі жану үшін қажет. Онсыз от басталуы мүмкін емес.
- Тұтану көзі: Төртінші шарт – тұтану көзі. Бұл ұшқын, жалын немесе тіпті жылу болуы мүмкін. Ұн диірменінде немесе ас үйде көптеген құралдар ұшқын тудыруы мүмкін, мысалы, электр жабдықтары немесе ас үй құрылғылары.
- Шаң бұлтының шектелуі: Бесінші шарт – шаң бұлтының тұтылуы. Шаң бұлты ұн қоймасы немесе ас үй сияқты жабық кеңістікте болғанда, қысым күшейеді. Бұл қысым басқа жағдайлар болған жағдайда жарылысқа әкелуі мүмкін.
Ұн диірмендері немесе тіпті үй асханалары сияқты жерлерде бұл жағдайлар оңай біріктіріледі. Мысалы, пісіру кезіндегі ұн шаңы ауаны толтыруы мүмкін, ал пеш немесе араластырғыш ұшқын тудыруы мүмкін. Шаң бұлты жабық кеңістікте болса, жарылыс қаупі артады.
Ұн жарылысының тарихи оқиғалары
Ұнның жарылуының тарихи оқиғалары ұн шаңының қаншалықты қауіпті екенін көрсетеді. Ең маңызды оқиғалардың бірі 1878 жылы Миннеаполистегі Washburn A Mill зауытында болды. Бұл жарылыс 18 адамның өмірін қиып, диірменді қиратты. Апат қоғамды дүр сілкіндірді және зауыттардағы қауіпсіздік туралы хабардар етті.
Тағы бір қайғылы оқиға 1979 жылы Германияның Бремен қаласындағы Роландмюльде болды. Бұл жарылыс 14 адамның өмірін қиды. Бұл ұн өндіру мен сақтау кезіндегі тәуекелдерді еске салды.
Бұл апаттар өнеркәсіптік қауіпсіздік ережелерінің өзгеруіне әкелді. Washburn A Mill компаниясының жарылысынан кейін адамдар ұн шаңының қауіптілігін түсіне бастады. Олар жұмысшылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін ережелер жасай бастады. Роландмюхледегі жарылыс қауіпсіздік шараларын қатаңдату қажеттілігін күшейтті. Енді зауыттар жарылыстардың алдын алу үшін нұсқауларды орындауы керек.
Міне, осы маңызды оқиғалардың хронологиясы:
| Жыл | Оқиға | Орналасқан жері | Өлімдер |
| 1878 | Washburn A Mill жарылысы | Миннеаполис, АҚШ | 18 |
| 1979 | Роландмюхле жарылысы | Бремен, Германия | 14 |
Бұл іс-шаралар барлығына жұмыс орнындағы қауіпсіздіктің маңыздылығын еске салады.
Өндірістік қондырғылардағы қауіпсіздік шаралары
Өнеркәсіптік жағдайларда ұн шаңының жарылуының алдын алу үшін дұрыс желдету маңызды. Жақсы желдету ауаның жұмыс кеңістігі арқылы өтуіне көмектеседі. Бұл ауаны таза ұстайды және шаңның жиналуын азайтады. Ұн шаңы ауамен араласқанда қауіпті жағдай тудыруы мүмкін. Intensiv-Filter Himenviro сияқты компаниялар желдетуді жақсартатын жүйелерді ұсынады. Олардың технологиясы қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етуге көмектеседі.
Жабдықты үнемі күтіп ұстау да маңызды. Машиналар жақсы жұмыс істемегенде шаң түзуі мүмкін. Егер машина бұзылса, бұл шаңның көбірек таралуына әкелуі мүмкін. Тұрақты тексерулер мен жөндеу машиналарды біркелкі жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Бұл шаңның жарылу қаупін азайтады. Intensive-Filter Himenviro компанияларға жабдықтарын күтіп ұстауға және қауіпсіздікті қамтамасыз етуге көмектеседі.
Шаңды бақылау жүйелері өнеркәсіптік ортада өте маңызды. Бұл жүйелер шаңды тарамас бұрын ұстап алады және жояды. Бұл шаңның ауада жиналуын тоқтатады. Тамақ және өңдеу өнеркәсібі сияқты көптеген салалар бұл жүйелерге мұқтаж. Intensiv-Filter Himenviro шаңды бақылаудың тиімді шешімдерін ұсынады. Олардың өнімдері ауаны таза және жұмысшылар үшін қауіпсіз етуге көмектеседі.
Жазатайым оқиғалардың алдын алу үшін қызметкерлерді оқыту өте маңызды. Жұмысшылар шаңды қалай қауіпсіз өңдеу керектігін білуі керек. Олар қауіптерді және қауіпсіздік техникасын қалай пайдалану керектігін түсінуі керек. Оқыту жұмысшыларға төтенше жағдайларда дұрыс әрекет етуге көмектеседі. Intensiv-Filter Himenviro сияқты компаниялар оқыту бағдарламаларын қолдайды. Олар жұмысшыларға қауіпсіздік шаралары мен озық тәжірибелер туралы білуге көмектеседі.
Үй асханасында ұн өртінің алдын алу
Қауіпсіздік үшін үй асханаларында ұнның өртінің алдын алу өте маңызды. Ұн шаңы жалынға жақын келсе, оңай тұтануы мүмкін. Мұнда ұнның өртін болдырмау үшін үй аспаздары үшін бірнеше практикалық кеңестер берілген:
- Ұнды ашық оттан алыс ұстаңыз. Ұнды пештің немесе шамның жанында қолданбаңыз.
- Ұнды ауа өткізбейтін контейнерлерде сақтаңыз. Бұл ұнды жаңа күйде сақтайды және шаңды азайтады.
- Төгілген ұнды дереу тазалаңыз. Бұл кез келген өрт қаупін болдырмауға көмектеседі.
- Беттерді сүрту үшін дымқыл шүберекті пайдаланыңыз. Бұл ұн шаңының ауаға таралуын болдырмайды.
- Ұн қаптарын тым қатты шайқамаңыз немесе соғудан аулақ болыңыз. Бұл тұтануы мүмкін шаңды тудыруы мүмкін.
- Ас үйде өрт сөндіргіш бар екеніне көз жеткізіңіз. Кез келген өрт апатына дайын болыңыз.
- Пісіру кезінде әрқашан сергек болыңыз. Бұл кез келген ықтимал қауіптерді ерте анықтауға көмектеседі.
Осы кеңестерді орындай отырып, үй аспаздары ас үйлерін ұнның өртінен сақтай алады.
Ұн өрті болған жағдайда не істеу керек
Ұн өртенген жағдайда не істеу керектігін білу маңызды. Ұн оңай жанып, тез таралады. Міне, ұнның өртін қауіпсіз сөндіруге арналған қадамдар.
- Тыныш болыңыз: Дүрбелең жағдайды нашарлатуы мүмкін. Терең тыныс алып, отқа назар аударыңыз.
- Суды қолданбаңыз: Су отты таратады. Жалынға су құюдан аулақ болыңыз.
- Өрт сөндіргішті пайдаланыңыз: Егер сізде өрт сөндіргіш болса, оны алыңыз. Оны жалынның түбіне бағыттаңыз. Тұтқаны қысып, бір жағынан екінші жағына қарай сыпырыңыз.
- Жалынды сөндіріңіз: Егер сізде өрт сөндіргіш болмаса, металл қақпақты табыңыз. Оны оттың үстіне абайлап қойыңыз. Бұл оттегін өшіріп, өртті сөндіруге көмектеседі.
- Пісіру содасын қолданыңыз: Егер от аз болса, сода қолдануға болады. Оны отқа себіңіз. Ас содасы өртті сөндіруге көмектеседі.
- Көмекке қоңырау шалыңыз: Өрт әлі жанып тұрса немесе ұлғайып жатса, жедел жәрдем шақырыңыз. Олар өртті қауіпсіз сөндіруге көмектесе алады.
- Қажет болса эвакуациялаңыз: Өрт бақылаудан тыс болса, аумақты қалдырыңыз. Барлығының қауіпсіз және қауіп-қатерден аулақ екеніне көз жеткізіңіз.
Ұн өртенген жағдайда не істеу керектігін білу әркімнің қауіпсіздігін сақтауға көмектеседі. Әрқашан тез және мұқият әрекет етіңіз.
Қорытынды
Ұнның таңқаларлық тұтанғыштығы бар. Көптеген адамдар ұнның оңай тұтанатынын білмейді. Бұл әркімнің тәуекелдер туралы хабардар болуын маңызды етеді. Тиісті қауіпсіздік шаралары үйдегі және зауыттардағы қауіпті апаттардың алдын алады. Intensiv-Filter Himenviro сияқты компаниялар салалардағы қауіпсіздікті жақсартуға көмектеседі. Олар ұнның жану мүмкіндігін азайтатын ақылды сүзу шешімдерін жасайды.
Қауіпсіздік - әркімнің жауапкершілігі. Адамдар ұнның қауіп-қатері туралы біліп, қауіпсіз болу үшін әрекет ету керек. Олар қауіпсіздік құралдарын пайдалануы және нұсқауларды орындауы керек. Жазатайым оқиғалардың алдын алу үшін хабардар болу және дайын болу өте маңызды.



